Europese Commissie presenteert grootste wetgevende pakket uit de geschiedenis

Vandaag komt de Europese Commissie bij elkaar en wordt het grootste wetgevende pakket (Fit for 55) uit de geschiedenis om de klimaatdoelstellingen te halen gepresenteerd. Dit pakket bevat dertien wetsvoorstellen en een ‘bossenstrategie’ en moet ervoor zorgen dat de Europese uitstoot van CO2 in 2030 minstens 55 procent minder is ten opzichte van 1990.

Klimaatakkoord

In 2016 stemden bijna 200 landen in met het VN-Klimaatakkoord van Parijs. Het akkoord is in 2020 ingegaan. Doel van dit akkoord is de opwarming van de aarde beperken tot ruim onder 2 graden Celsius. Om dit doel te halen hebben de EU-lidstaten destijds afgesproken om in 2030 minimaal 40 procent minder CO2 uit te stoten. Inmiddels is de hoeveelheid CO2 reductie verhoogd naar 55 procent. Europa moet in 2050 uiteindelijk klimaatneutraal zijn, dat wil zeggen; netto geen CO2-uitstoot meer. Om het Europese doel te halen is het belangrijk dat landen ook een nationaal klimaatbeleid voeren.

Om deze doelstellingen te bereiken is het van belang dat niet alleen overheden maar ook alle economische sectoren acties ondernemen. De Europese Green Deal speelt hier bijvoorbeeld op in. Hierin zijn de belangrijkste beleidsinitiatieven en maatregelen uiteengezet voor de verduurzaming van de Europese Unie. Zij bieden richtlijnen voor alle sectoren, van industrie en energie tot vervoer en landbouw maar ook ICT en zorg, om emissies te verminderen. De Europese Green Deal probeert hiermee barrières, bij de uitvoering van duurzame initiatieven, voor bedrijven, overheden en groepen burgers weg te nemen. Het Europese Parlement steunt de brede en ambitieuze aanpak van de Europese Green Deal.

Fit for 55

De lidstaten en het Europese Parlement moeten de voostellen van Fit voor 55 gaan goedkeuren. Commissievoorzitter Von der Leyen en Commissaris Timmermans zullen hierbij extra benadrukken dat het doel voor 2030 door alle EU-landen is onderschreven en dat het noodzakelijk is klimaatneutraliteit in 2050 te bereiken. Alle acties die de lidstaten uit het pakket halen moet op een andere manier worden gecompenseerd.

Het nieuwe pakket raakt vrijwel alle burgers en economische sectoren in de EU. Volgens de Europese Commissie is dit niet te voorkomen. De volgende wetsvoorstellen worden vandaag onder ander besproken:

• De prijs van brandstof voor auto’s en verwarming van het huis. De commissie wil de prijs koppelen aan de hoeveelheid CO2-uitstoot. Dit moet leiden tot het gebruik van schonere brandstoffen, maar zal op korte termijn leiden tot hogere benzine- en gasprijzen.
• Het geleidelijk afschaffen van de gratis CO2-rechten voor de luchtvaart-, staal- en cementindustrie. Deze zouden in 2028 verdwijnen, wat resulteert in hogere vliegprijzen.
• De geplande CO2-heffing op de import van buitenlandse bedrijven om oneerlijke concurrentie met EU-bedrijven te voorkomen.

Sociaal klimaatfonds

Om zogenoemde energiearmoede te voorkomen zet de Europese Commissie ook in op een nieuw sociaal klimaatfonds van 10 miljard euro per jaar. Dit fonds is er voor de burgers die door de nieuwe wetgeving bijvoorbeeld niet meer in staat zijn hun verwarming en autoritten te betalen. Van de lidstaten wordt verwacht dat zij eenzelfde bedrag inleggen om armoede onder burgers te voorkomen. Het fonds wordt o.a. aangevuld met de opbrengst van de CO2-uitstootrechten die brandstofproducenten als Shell en Esso moeten kopen.

Update 28-7-2021

Op 14 juli presenteerde voorzitter Ursula von der Leyen en vice-voorzitter Frans Timmermans (Green Deal) de voorstellen van ‘Fit for 55’ aan het Europese Parlement en de Raad. Het is duidelijk dat het hangen van een prijskaartje aan CO2-uitstoot hét belangrijkste instrument is om de klimaatdoelen te halen. Het duurder maken van vervuiling moet de verschuiving naar groene productie en consumptie versnellen.

Er is een uitgebreide en nauw met elkaar verweven reeks voorstellen gepresenteerd. In deze voorstellen worden de volgende elementen gecombineerd:

• Toepassing van emissiehandel op nieuwe sectoren en aanscherping van het bestaande EU-emissiehandelssysteem;
• Meer gebruik van hernieuwbare energie;
• Vergroting van energie-efficiëntie;
• Snellere realisatie van emissiearme vervoerswijzen en bijbehorende ondersteunende infrastructuur- en brandstofbeleidsmaatregelen;
• Afstemming van het belastingbeleid op de doelstellingen van de Europese Green Deal;
• Maatregelen ter preventie van koolstoflekkage, en instrumenten voor het behoud en de aanwas van onze natuurlijke koolstofputten.

Het is nu aan het Europese Parlement en de Raad om zich over deze voorstellen te buigen en te beginnen met wetgevingswerkzaamheden. Een aantal voorstellen van de Europese Commissie staan open voor feedback door belanghebbenden. Deze feedback wordt samengevat en voorgelegd aan het Europese Parlement en de Raad. De feedback kunnen zij meenemen in de verdere behandeling van de voorstellen.